Говорът на бесарабските българи: el dialecto de los búlgaros de Besarabia

Los búlgaros de besarabia han mantenido durante siglos la lengua búlgara y costumbres propias de sus raíces. Sin embargo, debido a la lejanía de la diáspora respecto al territorio nacional, la influencia del ruso, por una parte natural debido a que es la lengua principal que se hablaría en ese territorio, y también debido a cuestiones políticas, el habla de los búlgaros de Besarabia tiene en general unas características muy particulares en las que cabe destacar el desuso del artículo, los calcos del ruso manteniendo su desinencia de caso gramatical, numerosos préstamos de la lengua rusa, así como un acento y una pronunciación muy peculiares.

"Цал ден топло, пак перед вечером стана студено"
 
"Ф селуту има гостиница, селский савет, школа, Дворец културы"

En este video podemos escuchar el relato de una abuelita de Besarabia contando sucesos de su vida durante la época de Stalin. 

El léxico del dialecto de besarabia

La lengua rusa está muy presente en las palabras y expresiones relacionadas con la vida política, social y administrativa, así como con los conceptos relacionados con la naturaleza, la flora y la fauna. Tras la influencia del ruso en el dialecto de los búlgaros de Besarabia suele haber determinados conceptos que pueden expresarse a través de dos palabras diferentes, como por ejemplo: къща – дом, риза – рубашка, мигдан – площадь, etc.

Frecuentemente se usan palabras en ruso sin su adaptación gramatical o fonética como por ejemplo раньше, поздно (или позну), недавно, давно, дальше, всегда, иногда, сначала, вначале.

Los préstamos de la lengua rusa normalmente se usan con sus casos gramaticales (с падежните форми): ф селуту има гостиница, селский савет, школа, Дворец културы (es decir, el ы es una letra rusa que se usa en los sustantivos femeninos para declinarlo en el caso genitivo. Dicho en cristiano: mientras en búlgaro o en español se dice Casa de la Cultura/Дом на културата, en ruso ese "de"/"на" de pertenencia se forma cambiando una parte de la palabra. Y esa característica del ruso se ha mantenido en determinadas palabras del dialecto de los búlgaros de Besarabia); Тъй же и первите жители Криничново душле ут Болгарийа; На сегашнийа ден има музей, Дом културы; В Ден Пабеды. También se encuentran otros usos de casos gramaticales en construcciones con preposiciones: с прийездом, задним ходом, перед вечером, на б'ер'егу, „Пак зад с'елуту, на б'ер'егу на г'олу, били ино вр'ам'а татаскит'а гробишта“, „Ц'ал д'ен топло, пак п'ер'ед в'еч'ером стана студ'ено“.

En muchas oraciones casi todas las palabras resultan ser préstamos de la lengua rusa. Por ejemplo На Паска къшта билисаха, крас'аваха сас св'ежа краска вратницити, привиждаха дора в пар'адак (къщата я варосаха, боядисаха с нова боя вратите, туриха двора в ред). En esta oración todas las palabras excepto къща, вратници (врати) и дор (двор) son préstamos de la lengua rusa “белили, красили свежех красной, приводили в порядок“, В городата прудават краска (боята я продават в градове). 

El uso del artículo en el habla de besarabia

Los dialectos de los emigrantes búlgaros en general mantienen formas gramaticales arcaicas pero las diásporas búlgaras que no se encuentran en la Península Balcánica tendrá lugar un proceso de “desbalcanización” ya que además de encontrarse lejos de la Península Balcánica, también viven alejados entre sí, llegando a usarse con más frecuencia el ruso que el búlgaro en determinadas zonas. Sobre el uso del artículo, hay que mencionar que los niños y jóvenes con frecuencia los usan erróneamente y emplean muchísimas palabras rusas. Aunque hay defensores del uso del artículo y del búlgaro culto de la norma literaria estándar, el uso del artículo no ha aumentado.

En este video podemos ver a una búlgara de Moldavia hablando en búlgaro pero con un acento muy curioso.

La construcción имам

La construcción имам se combina frecuentemente con la forma rusa declinada у меня есть: у мамы има веш по-старо. У меня има брат, у булката дома (у невесты дома, en ruso, в къщата на булката, en búlgaro);

Cuando el sonido в cumple la función de prefijo en la palabra (Es decir, cuando empieza por в la palabra), en Besarabia, en lugar de влизам, влюбвам се, вляво, éstas se pronuncian como флизам, флюбвам се, фляво, e incluso фнимавам.

"Селото имаше названиэ Михай ф чест румынскийа цар Михай Антей".

„При Румъния бях малък, при Русия работих. От сорок четвъортата гóдина, когато тука дойде Русията... А пък тъй, какво мога да ти кажа за Ръманията...".

Poesía de Besarabia:
Dos poemas de Todor Stoyánov

¿Qué os parece este dialecto? A mi me encanta cómo suena. ¿Cuál es vuestro dialecto búlgaro favorito?